Dactyloscoop verwarrend gebruikt
Jarenlang heb ik mij met de ontwikkeling van biometrische identiteitsvaststelling in de strafrechtsketen en vreemdelingenketen mogen bemoeien. Soms kwam de term dactyloscoop voorbij. Dit was voor mij vanzelfsprekend de aanduiding voor apparatuur. Tot mijn verrassing en ontsteltenis werd vaak een persoon bedoeld.
Betrouwbaar (forensisch) onderzoek kan niet zonder juiste aanduiding van monster (“spoor”), gebruikte apparatuur, gevolgde procedures, uitvoerend specialist, etc. Ik dacht heel naïef, dat het verwarrende woordgebruik wel zou overwaaien.
WODC-rapport hardnekkig voorbeeld
Onduidelijke woordkeuze blijkt hardnekkig. Uit 2017 stamt een onderzoeksrapport “De toepassing van handpalmafdrukken voor de opsporing en vervolging”. In dit WODC-rapport wordt 17x het woord dactyloscoop voor menselijke expert gebruikt.
Zijn de auteurs zich niet bewust geweest van dit vreemde woordgebruik? Hebben zij bewust voor twijfelachtig “jargon” gekozen? Is de woordkeuze niet geheel onafhankelijk? Ik weet het niet, maar ik zie geen enkele reden waarom niet duidelijker voor dactyloscopist gekozen is.
Analogie microscopie en spectroscopie
Ik heb ooit leiding mogen geven aan het Microscopisch Laboratorium van Akzo Nobel Coatings in Sassenheim. Als toen een medewerk(st)er binnen was gekomen met de mededeling “ik ben een microscoop”, had ik waarschijnlijk terstond contact opgenomen met de bedrijfsarts. In de wereld van de microscopie is het overduidelijk dat een microscoop een apparaat is. De onderzoeker is de microscopist.
Spectroscopie is een ander enorm vakgebied. Als fysisch chemicus ben ik met vele vormen in aanraking gekomen. Er bestaan talloze verschillende spectrometers of spectroscopen (apparaten, machines). Spectroscopisten (mensen) werken met deze apparatuur. Had ik mijzelf toen spectroscoop genoemd, had ik mij terstond volledig ongeloofwaardig gemaakt.
Ik vind het cruciaal om die termen te gebruiken die de facetten van onderzoek ondubbelzinnig dekken. Daarom roep ik iedereen op te stoppen met dactyloscoop als benaming voor dactyloscopiedeskundige.
Belang dactyloscopie groot
Dactyloscopie wordt gebruikt om vingerafdrukken zichtbaar te maken, te classificeren en te identificeren. Er kan bekeken worden of afdruksporen van bijvoorbeeld vingers die zijn gevonden op de plaats delict, overeenkomen met die van een verdachte of van anderen. Dactyloscopie als deel van forensisch opsporing speelt een voorname rol in ons strafrecht.
Het verwarrende gebruik van dactyloscoop binnen de Nederlandse overheid bevreemdt mij daarom zeer. Grappig vind ik, dat in Baantjers “De Cock en de ganzen van de dood” een dactyloscoop (persoon) voorkomt en in de Engelse versie “DeKok and the Geese of Death” dactyloscopist. Wat zou er gebeurd zijn, als de vertaling andersom geweest was?
